Nhiều thiết bị tiếp hợp giao diện mạng, cho thí dụ, có phần mềm chuẩn đoán riêng để kiểm tra các chức năng chuyên dụng của chính chúng. Tùy thuộc thiêt bị tiếp hợp mạng, những kiểm tra này có thế yêu cầu khởi động bằng một đĩa DOS hay có thể hoạt động trong phạm vi Windows.

Để tạo đĩa khởi động MS-DOS trong Windows XP hay mới hơn mà bạn dùng khởi động hệ thống trước khi chạy phần mềm chuẩn đoán mạng trên cơ sở DOS hay các kiểm tra khác, chèn đĩa mềm trống vào A: drive, mở [My] Computer, nhắp thẳng vào A: drive, chọn Format. Kiểm tra Create hộp MS-DOS Startup Disk xong nhắp OK.

Khi Windows gặp vấn đề nghiêm trọng như là phần mềm độc hại (malware) làm hư hay cản trở hoạt động hệ thống, lỗi trong trình điều khiển hay phần mềm cấp thấp khác, có mâu thuẫn trong dữ liệu cần thiết cho hoạt động, hay thậm chí khiếm khuyết phần cứng, hệ thống bị dừng lại hay bị tắt trong tình cảnh về mặt kỹ thuật gọi là kiểm tra lỗi (bug check). Kiểm tra lỗi cũng được biết như lỗi dừng (stop error), lỗi hạch (kernel error), lỗi bẫy (trap error), lỗi hệ thống nặng (fatal system error), sự cố hệ thống (system crash) và do thông tin lỗi thường được hiển thị trên màn hình chế độ văn bản màu xanh, chúng cùng được chính thức gọi là lỗi màn hình xanh (blue-screen) hay BSOD (Blue Screen Of Death). Khi những lỗi này xảy ra, ngoài văn bản màn hình màu xanh, Windows thường lưu một tệp tin kết xuất bộ nhớ và sau đó tự động khởi động lại hệ thống.

Không tốt là việc tự động khởi động lại làm nó hầu như không thể đọc được văn bản lỗi màn hình màu xanh, vì vậy tôi đề nghị cấu hình lại hệ thống hư này và hồi phục các tùy chọn trong Windows để vô hiệu việc tự động khởi động. Để thực hiện điều này, chọn Start, hộp thoại Run hay Start Scarch xuất hiện, vào Text sysdm.cpl nhấp OK. Kế tiếp trong System Properties window, chọn thẻ Advanced, Startup và Recovery, Settings, System Failure; không đánh dấu vào hộp Automatically Restart. Ngoài ra, để thực hiện điều tương tự bạn đổi các thiết lập bằng cách nhập lệnh sau trong hộp Start, Run hay tại dấu nhắc lệnh:

wmic recover OS set AutoReboot = False

Vô hiệu việc tự động khởi động, nếu lỗi màn hình xanh xày ra bạn có thể xem (và ghi lại) văn bản trên màn hình trước khi khởi động hệ thống. Khi tìm lỗi màn hình xanh, số thập lục phân theo sau chữ STOP là mã kiểm tra lỗi hay mã lỗi dừng, cho biết nguyên nhân sự cố. Để có nhiều thông tin, Microsoft đã cung cấp một bảng chi tiết mà kiểm tra lỗi, cùng với các giải thích và thông tin sửa lỗi, tại http://msdn.microsoft.com/en-us/library/ms789516.aspx.

Mặc dù mã kiểm tra lỗi (lỗi dừng) tự thân rất hữu dụng, trong nhiều trường hợp nó sẽ là hữu ích để có thêm thông tin. Bằng cách dùng Debugging Tools cho Windows, bạn xem xét tệp tin kết xuất bộ nhớ được tạo ra khi có lỗi dừng và tìm ra lượng thông tin chính xác về cái có thể gây ra sự cố. Đối với thông tin về nơi lấy được Debugging Tools cho Windows cùng như cách sử dụng chúng như thế nào, xem MSKB mục “Làm thế nào đọc được các tệp tin kết xuất bộ nhớ mà Windows tạo ra để gỡ lỗi (How to read the small memory dump files that Windows creates for debugging)” tại http://supp0rt.micr0s0ft.c0m/kb/315263.

Lỗi dừng có thể là căn nguvên từ lỗi phần cứng (chẳng hạn các vấn đề bộ nhớ), phần mềm độc hại hay cấu hình phần cứng và phần mềm không đúng. Đối với việc xử lý mã kiểm tra lỗi. tôi khuyên bạn làm theo các gợi ý:

■Nếu có bất kỳ phần cứng nào vừa mới được lắp đặt vào hệ thống, thử tháo nó ra.

■Nếu có bất kỳ phần mềm nào vừa mới được cài đặt. Thử gỡ bỏ nó.

■Nếu có bất kỳ trình điều khiển, nâng cấp hay vá lỗi nào vừa mới được cài đặt, thử phục hồi nguyên trạng, tháo gỡ hay nâng cấp chúng.

■Hãy đảm bảo hệ thống không có phần mềm độc hại như là các virus, phần mềm chiếm quyền kiểm soát máy tính (rootkit) và loại phần mềm thu thập thông tin (spy vvare/ad ware).

■Kiểm tra xem nhà sản xuất bo mạch chủ có BIOS nâng cấp không.

■Hãy chắc chắn bộ xử lý, các card mở rộng, các module bộ nhớ và nhiều thứ được lắp

đặt hoàn tất.

■Hãy chắc chắn tất cả cáp được kết nối đầy đủ.

■Hãy chắc chắn hệ điểu hành có gói dịch vụ mới nhất và các nâng cấp quan trọng được cài đặt.

■Kiểm tra System Log và Application Log trong Windows Event Viewer để xem (nếu có) các thóng báo lỗi bổ sung đã được đăng gần đây. Để có nhiều thông tin về Event Viewer, xem http://support.microsoft.com/kb/947321.

Mọt số lớn chương trình chuẩn đoán thương mại của bên thứ ba có sẵn cho hệ thống máy tính. Nhưng chương trình này được kỹ thuật viên sử dụng để thực hiện việc kiểm tra hệ thống mới (thường được gọi là burn-in testing) hay kiểm tra các hệ thống hiện có trong cửa hàng hay trong vùng họ quản lý.

Đây là một số chương trình có sẵn:

■AMIDiag Suite — www.ami.com

■Micro-Scope — www.micro2000.com

■ PC Diag Professional Suite — www.pc-diagnostics.com

■ PC Doctor Service Center — www.pcdservicecenter.com

■Pc-Check — www.diagsoft.com

■PC-Technician — www.windsortech.com

■QuickTech Professional — www.uxd.com

Không may là những chương trình này đắt và thường dành cho kỹ thuật viên lành nghề hơn là người dùng tại nhà hay kinh doanh nhỏ. Đối với hầu hết người dùng, chương trình chuẩn đoán mã nguồn mở hay miễn phí cho hiệu quả tuyệt vời.

Số chương trình chuẩn đoán hỗ trợ miền phí hay người dùng luôn có sẵn, bao gồm mọi thứ từ bộ xử lý đến bộ nhớ, ổ đĩa và hầu như tất cả thành phần khác trong máy tính. Qua nhiều năm nhiều người đã sưu tầm và thiết lập phần mềm này tạo ra các bộ sưu tập công cụ toàn diện dùng để sửa lỗi hệ thống. Bộ sưu tập tốt nhất là Ultimate Boot CD zriíltilfehootcd.com) và Ultimate Boot CD cho Windows (www.ubcd4win.com).

Những bộ sưu tập các tiện ích hữu dụng CD có khả năng khởi động bao gồm phần mềm chuẩn đoán, kiểm tra. sửa lỗi và kiểm tra so sánh thì lý tưởng cho việc kiểm tra cà hệ thống mới và cũ. Một tính năng của những đĩa này là có khả năng khởi động, nghĩa là bạn có thể kiểm tra hệ thống hoàn toàn không phụ thuộc vào hệ điều hành và các trình điều khiển. Điều này cho phép bạn sửa lỗi chính xác và hữu hiệu các sự cố phần cứng.

Khi xây dựng một hệ thống mới, kiểm tra hệ thống để thấy nó hoạt động chuẩn là đáng mong ước. Thuật ngữ Kiểm tra giai đoạn chạy thử nghiệm (burn-in testing) thường được dùng để mô là chạy các kiểm tra nghiêm ngặt hay chương trình chuẩn đoán trên thiết bị mới đối với màn hình tìm lỗi. Ý tưởng là tìm ra lồi sớm, vì vậy kiểm tra giai đoạn chạy thử nghiệm thường căng thẳng. Điều này có nghĩa chạy các kiểm tra khó nhất có thể trên thiết bị. bao gồm chạy trong điều kiện nhiệt độ và tải trọng tối đa. Hai chương trình tôi đề nghị cho kiểm tra giai đoạn chạy thử nghiệm là Prime95 (www.mersenne.org/freesoft) và OCCT (www.ocbase.com).

Khi chạy Prime95, trong bảng chọn Options chọn Torture Test. Điều này làm chương trình tải đủ bộ xử lý và nhân bộ xử lý trong hệ thống cho việc kiểm tra ứng lực tối đa. Trong khi thực hiện điều này, tôi cùng thích chạy chương trình SpeedFan miễn phí (http://almico.com//speedfam.php) để điều khiển nhiệt độ bộ xử lý và các thành phần khác trong hệ thống Kiểm tra ứng lực là cách hữu hiệu để đảm bảo mọi thứ hoạt động đúng trong hệ thống cũ lẫn mới.