Đầu dò đặc biệt hữu dụng cho sửa lỗi một hệ thống chết. Bằng cách sử dụng đầu dò, bạn xác định liệu mạch đồng hồ cơ bản có đang hoạt động và liệu các tín hiệu khác cần thiết cho hoạt động hệ thống có hiện diện. Trong một số trường hợp, đầu dò giúp bạn kiểm tra chéo các tín hiệu mà con chip chuẩn cùng loại thể hiện – một so sánh hữu ích trong sự cô lập thành phần hỏng. Đầu dò logic cũng hữu dụng cho sửa chữa một số sự cố ổ đĩa bằng cách cho phép bạn kiểm tra các tín hiệu hiện diện trên cáp giao diện bảng mạch logic ổ đĩa.

Bộ kiểm tra ổ cắm (Outlet tester, cũng được gọi là receptacle testers) là công cụ kiểm tra rất hữu dụng. Những thiết bị không mắc tiền, đơn giản có những cửa hàng bán phần cứng, kiểm tra các ổ cắm điện. Bạn chỉ cắm thiết bị, ba đèn LED sáng lên trong các kết hợp khác nhau, cho biết liệu ổ cắm có được mắc dây đúng không (xem hình 20.8).

Mặc dù bạn có thể nghĩ các ổ cắm mắc sai dây là hiếm có, tôi đã từng chứng kiến một số lượng lớn lắp đặt trong đó các ổ cắm điện được mắc dây không đúng. Hầu hết thời gian, sự cố nằm trong dây tiếp đất. Một ổ cắm mắc sai đây dẫn đến hoạt động hệ thống không ổn định, chẳng hạn như treo và kiểm tra chẵn lẻ ngẫu nhiên. Với một mạch tiếp đất không đúng, dòng điện bắt đầu luân chuyển trong các bảng mạch tiếp đất trong hệ thống. Do hệ thống dùng điện áp trên mạch tiếp đất như một tín hiệu so sánh xác định liệu bit là 0 hay 1, một mạch không được tiếp đất (floating ground) gây ra các lỗi dữ liệu trong hệ thống.

Đối với các cửa hàng phục vụ số lượng lớn hay các môi trường kết hợp lớn có nhiều hệ thống, một bộ kiểm tra bộ nhớ chuyên biệt cho sự hiệu quả, tốc độ, sự chính xác vượt xa sự vận hành phần mềm kiểm tra bộ nhớ trên máy tính. Bộ kiểm tra này íà thiết bị để trên bàn được thiết kế để đánh giá tất cả các loại module bộ nhớ, thậm chí cà các chip đơn. Mặt hạn chế chính là những thiết bị kiểm tra này mắc, giá hàng ngàn đô, nhưng giá này có thể giải thích cho những ai cần kiểm tra nhiều bộ nhớ một cách nhanh chóng và chính xác.

Không có thiết bị kiểm tra này, bạn chạy phần mềm chuẩn đoán trên PC và kiểm tra bộ nhớ khi nó được lắp đặt. Kiểm tra này không chắc chắn bởi vì chương trình chuẩn đoán bộ nhớ chỉ thực hiện hai điều với bộ nhớ: ghi và đọc. Một bộ kiểm tra bộ nhớ chuyên dụng thực hiện nhiều điều mà chương trình chuẩn đoán bộ nhớ không làm được, như là:

■ Xác định loại bộ nhớ.

■ Xác định tốc độ bộ nhớ.

■ Xác định liệu bộ nhớ có tính toàn diện trong việc truyền dữ liệu hay đang dùng mô phỏng giả (bogus parity emulation).

■ Thay đổi định thời gian làm mới và định thời gian tốc độ truy cập.

■ Định vị các lỗi bit đơn.

■ Nhận biết lỗi điện năng và nhiều liên can.

■ Phát hiện mối hàn hở và chập mạch.

■ Cô lập các lỗi liên quan định thời gian.

■ Phát hiện lỗi lưu giữ dữ liệu

Phần mềm chuẩn đoán bộ nhớ thông thường không thể thực hiện các điều này bởi vì nó phải tùy thuộc các tham số truy cập cố định được thiết lập bởi phần cứng bộ điều khiển bộ nhớ trong chipset bo mạch chủ. Điều này ngăn chặn phần mềm có khả năng thay đổi thời gian và phương pháp được dùng để truy cập bộ nhớ. Bạn có thể thấy bộ nhớ có lỗi ở hệ thống này lại hoạt động trong hệ thống khác (hầu như là thế) khi các chip chất lượng kém. Loại sự cố không liên tục này hầu như không thể phát hiện bằng phần mềm chuẩn đoán.

Hai công ty sản xuất bộ kiểm tra bộ nhớ là CST (www.simmtester.com) và Tanisys (www.tanisys.com). Đối với các công ty nhỏ hơn, các cửa hàng sửa chữa và cá nhân phải dựa trên chương trình kiểm tra bộ nhớ, tôi đề nghị hai chương trình:

Microsoft Windows Memory Diagnostic — http://oca.microsoft.com/en/windiag.asp

Memtest86 — www.memtest86.com

Cả hai chương trình cung cấp một bộ kiểm tra bộ nhớ toàn diện trong định dạng CD-ROM có khả năng khởi động hay có sẵn tải về miền phí. Điều này có nghĩa là không phần mềm nào được cài sẵn trên máy tính đã được kiểm tra; bạn chỉ khởi động từ CD và chạy chương trình chuẩn đoán.

Xem chương 6, “Bộ nhớ, " để có nhiều thông tin về bộ nhớ.

Tất cả công cụ được mô tả được dùng phổ dụng bởi phần lớn kỹ thuật viên. Tuy nhiên, có một số công cụ bổ sung mà một người say mê máy tính thật sự có thể muốn sở hữu

Có lỗ dụng cụ hữu dụng nhất là một tua-vít điện. Nó cho phép tôi tháo và ráp lại một máy tính trong thời gian kỷ lục và thực hiện công việc không chỉ nhanh hơn mà còn dễ hơn. Tôi thích loại có khớp ly hợp mà bạn thử dùng để xiết ốc sẽ biết chặt như thế nào; một khớp ly hợp như vậỵ làm công cụ nhanh hơn khi sử dụng. Nếu dùng thường xuyên, chọn loại có pin có thể thay thế, có thể sạc lại vì thế khi pin chết bạn nhanh chóng thay pin mới.

Dùng một tua-vít điện khi lắp đặt một bo mạch chủ có thể nguy hiểm bởi vì lưỡi vít dễ dàng trượt khỏi đầu ốc và làm tổn hại bo mạch chủ. Một loạt các vết cào xước rối mù lộ rõ gần các lỗ đặt ốc trên bo là thực tế chứng minh, vì điều này hầu hết nhà sản xuất hoàn toàn đúng khi từ chối bồi thường bảo hành. Đặc biệt cẩn thận nếu bo mạch chủ được giữ bởi các ốc vít đầu Phillips bởi vì cực kỳ dễ cho lưỡi vít trượt.

Xác định nhiệt độ bên trong máy tính thường hữu ích khi chuẩn đoán liệu các vấn đề liên quan đến nhiệt có gây ra sự cố. Công cụ đơn giản nhất và tốt nhất tôi tìm được cho công việc này là nhiệt kế số (digital thermometer) ở các cửa hàng bán linh kiện xe hơi. Chúng được thiết kể để đọc nhiệt độ bên trong và bên ngoài xe hơi và thường đi với một bộ cảm biến bên trong, cùng như một bộ cảm biến tại cuối độ dài dây dẫn. Thông thường, giới hạn tối đa cho nhiệt độ không khí bên trong nên là 110°F (43°C) hay ít hơn. Nếu hệ thống chạy gần hay trên mức nhiệt độ này, các vấn đề có thể xảy ra.

Một công cụ đo nhiệt hữu dụng khác là nhiệt kế hồng ngoại không tiếp xúc (IR: infrared), một loại bộ cảm biến chuyên biệt đo nhiệt độ một vật mà không cần chạm vào nó (xem hỉnh 20.9).

Bạn lấy kết quả đọc nhiệt độ của một vật trong vài giây bằng cách chỉ thiết bị cầm tay này vào vật mà bạn muốn đo và bóp cò.

Một nhiệt kể IR hoạt động bàng cách nắm bắt năng lượng hồng ngoại được phát ra tự nhiên từ những tia vật ấm hơn mức không (0° Kelvin). Năng lượng hồng ngoại là thành phần của quang phổ điện từ với tần số dưới ánh sáng có thể nhìn thấy, nghĩa là mắt người không thấy được. Độ dài sóng hồng ngoại ở giữa 0.7 micron và 1,000 micron (hàng triệu của mét), mặc dù nhiệt kế hồng ngoại thường đo bức xạ trong dày 0.7-14 micron.

Do nhiệt kế hồng ngoại đo được nhiệt độ các vật mà không chạm vào chúng, nó lý tưởng để đo nhiệt độ của chip trong một hệ thống đang vận hành — đặc biệt nhiệt độ của bộ tản nhiệt bộ xử lý. Bằng cách chỉ thiết bị tại phía trên bộ xử lý và bấm cò, bạn có kết quả đo lường khỏang một giây. Để cho nhiều chính xác trong định vị, nhiều nhiệt kế IR kết hợp với con trỏ laser dùng để nhắm hướng về thiết bị. Nhiệt kế IR giống như các dòng MiniTemp có sẵn từ các công ty như Raytek (www.raytek.com).