Một trong những hoạt động quan trọng trong bảo trì dự phòng tốt là làm sạch thường xuyên và kỹ lưỡng hệ thống. Bụi bám trên các thành phần bên trong dẫn đến vài sự cố. Một là bụi phản ứng như chất cách nhiệt, ngăn sự làm mát hệ thống đúng cách. Nóng quá làm ngăn tuổi thọ của thành phần hệ thống và bổ sung cho vấn đề nhiệt gây ra bởi những thay đổi về nhiệt lớn hơn giữa tình trạng bật nguồn và tắt nguồn hệ thống. Thêm nữa, bụi chứa những yếu tố dẫn điện gây ra đoản mạch từng phần trong hệ thống. Yếu tố khác trong bụi và bạn làm tăng sự gặm mòn các môi tiếp xúc điện, dẫn đến các kết nối không chỉnh. Tóm lại, việc loại bỏ thường xuyên bất kỳ lớp bụi và mảnh vụn trong hệ thống máy tính giúp cho hệ thống vận hành lâu.
Mẹo :
Khói thuốc lá chứa các hóa chất dẫn điện và gây ra sự ăn mòn các linh kiện máy tính. Khói thuốc xâm nhập toàn bộ hệ thống, gây ra sự ăn mòn và làm bẩn các mối tiếp xúc điện và các thành phần nhạy cảm như là đầu đọc/ghi ổ đĩa mềm và bộ phần lắp ráp đèn kính ỏ đĩa quang học. Bạn nên tránh hút thuốc gần thiết bị máy tính và khuyến nghị công ty của bạn phát triển và thực thi chính sách tương tự.
Làm sạch hệ thống và tất cả các bảng mạch bên trong đúng cách yêu cầu thiết bị và công cụ nhất định. Ngoài công cụ cần để tháo ráp hệ thống, bạn nên có những mục sau:
+ Chất làm sạch phần tiếp xúc
+ Không khí nén
+ Chổi cọ nhỏ
+ Gạc làm sạch không bọt
+ Vòng đeo cổ tay chống tĩnh điện
+ Bạn cũng có thể cần những mục sau:
+ Máy nén không khí
+ Máy hút bụi
Những dụng cụ làm sạch đơn giản này và hóa chất cho phép bạn thực hiện công việc bảo trì phòng ngừa thường xuyên nhất.
Hóa chất
Hóa chất được dùng để làm sạch sửa lỗi và thậm chí sửa chữa hệ thống nữa. Bạn có thể sử dụng vài loại chất làm sạch với máy tính và đồ lắp ráp điện tử. Phần lớn là các loại sau:
Chất làm sạch cơ bản (Standard cleaner) - Dùng isopropyl alcohol, acetone, trichloroethane hay một loạt hóa chất nguyên chất khác. Phần lớn nhà sản xuất bo mạch chủ và cửa hàng dịch vụ thiên về alcohol, acetone, những hóa chất khác không gây ra sự suy giảm ozone và tuân thủ quy định chính phủ, an toàn môi trường.
Gần đây, chất tẩy rửa phân hủy sinh học mới được mô tả như “chất tẩy rửa dựa trên đặc tính tự nhiên của dầu cam quýt (citrus-based cleaners)” đã trở nên thông dụng trong công nghiệp, nhiều trường hợp rất hiệu quả và kinh tế cho làm sạch bảng mạch và phần tiếp xúc. Những chất tẩy rửa này thường được biết như d-limonene hay citrus terpenes, cỏ nguồn gốc từ vỏ cam, cho mùi cam chanh mạnh (nhưng dễ chịu). Một loại terpene khác được gọi là apinene, có nguồn gốc từ cây thông. Bạn phải cẩn thận khi sử dụng các chất tẩy rửa này, bởi vì chúng gây phồng một số sản phẩm nhựa, đặc biệt cao su silice và PVC.
Lưu ý :
Bạn nên chắc chắn chất làm sạch chuyên dùng cho làm sạch máy tính hay đồ lắp ráp điện tử. Trong phần lớn trường hợp, điều này có nghĩa chấtt này phải tinh khiết, không có chất gây mê ô nhiễm hay các chất không mong muốn khác. Cho ví dụ bạn không nên dùng rượu xoa bóp ở nhà thuốc để làm sạch các linh kiện điện tử hay các môi tiếp xúc bởi vì nó không tinh khiết và có thể chứa nước hay dầu thơm.
Chất làm sạch phần tiếp xúc/Dầu nhờn (Contact cleaner/lubricant) — Những hóa chất này tương tự như chất làm sạch cơ bản nhưng bao gồm thành phần bôi trơn. Chất bôi trơn làm giảm lực cần thiết để cắm và rút cáp và đầu nổi, làm giảm sức căng cho các thiết bị. Lớp vỏ dầu nhờn cùng hoạt động giống như lớp bảo vệ dẫn điện cách ly các mối tiếp xúc khỏi sự ăn mòn.
Một loại tăng cường tiếp xúc và bôi trơn được gọi là Stabilant 22 hiện thời có trên thị trường. Hóa chất này tăng cường đáng kể sự tiếp xúc và bôi trơn điểm tiếp xúc và hữu hiệu hơn chất làm sạch phần tiếp xúc hay dầu nhờn thông thường. Đặc biệt nó hữu hiệu trên các đầu nối khe cảm I/0, các đầu nối cạnh card tiếp hợp và đầu nối chân, các đầu nối chân ổ đĩa, các đầu nối bộ cấp nguồn và hầu như bất kỳ đầu nối nào trên máy tính.
Ghi chú :
Hóa chất này có sẵn trong nhiều hình (hức. Síabilant 22 là sản phẩm nguyên chất, Stabilant 22 là sản phẩm được pha loãng với isopropanol theo tỷ lệ 4:1. Một sản phẩm được pha loãng theo tỷ lệ 8: 1 được bán trong cửa hàng thiết bị âm thanh cao cấp có tên Tweek. Chỉ 15ml Stabilant 22a được bán với giá khoảng $40; một lít nguyên chất giá khoảng $4,000! Mặc dù mắc, chỉ cần một lượng nhỏ trong thực tế.
Máy thổi bụi (Duster) — Khí nén thường được sử dụng như một sự hổ trợ để làm sạch hệ thống. Bạn dùng khí nén như một máy thổi để đẩy bụi và mảnh vụn khỏi hệ thống hay thành phần. Hãy cân thận khi dùng những thiết bị này bởi vì một số trong chúng phát sinh tĩnh điện khi khí nén thoát ra từ vòi phun. Hãy chắc là bạn đang dùng đúng loại cho làm sạch hay quét bụi khỏi thiết bị máy tính và xem xét đeo một vòng chống tĩnh điện như một biện pháp phòng ngừa. Bạn chỉ nên dùng khí nén trên thiết bị tắt nguồn, để giảm thiểu bất kỳ tổn hại qua sự đoản mạch.
Liên quan đến sản phẩm khí nén là bộ xịt hóa chất làm đông. Những bộ xịt này được dùng làm mát nhanh thành phần nghi ngờ bị hỏng, thường tạm thời khôi phục nó về hoạt động bình thường. Những chất này không được dùng để sửa chữa thiết bị, nhưng để xác nhận bạn đã tìm ra thiết bị hỏng.
Lưu ý:
Sự bổ sung của nhiều trong số hóa chất dùng cho làm sạch các thành phần điện tử đã thay đổi bởi vì nhiều hóa chất ban đầu sử dụng hiện nay được xem như không an toàn cho môi trường. Phần lớn công ty sản xuất hóa chất dùng cho làm sạch hệ thống và bảo trì đã có những sản phẩm thay thế an toàn cho môi trường. Mặt hạn chế duy nhất là nhiều trong những hóa chất an toàn hơn giá cao hom lại không tốt hơn những sản phẩm mà chúng thay thế.
Một số người chọn dùng máy nén khí và/hay máy hút bụi thay vì máy thổi bụi khí nén để làm sạch hệ thống. Máy nén khí hay máy hút bụi hữu dụng nhiều hơn khi hệ thống đầy bụi bẩn. Bạn dùng máy hút bụi để hút hầu hết bụi và mảnh vụn thay vì chỉ thổi nó quanh trên các thành phần khác. Một máy nén thì thường dù mạnh để tất cả bụi và mảnh vụn bay ra khỏi bộ phận, nhưng nếu thực hiện trong nhà nó có thể gây ra mối nguy hiểm về hô hấp. Tôi thường đề nghị dùng kết hợp cả máy nén khí và máy hút bụi, hay chỉ máy nén khí nếu việc làm sạch ở ngoài nhà. Một số máy nén khí và máy hút bụi được thiết kế cho sử dụng phía trên và chung quanh thành phần điện tử; chúng được thiết kế để làm giảm thiểu phóng tĩnh điện khi sử dụng. Nếu không dùng loại thiết kế đặc biệt có bảo vệ ESD, bạn nên đề phòng, như là mang vòng đeo tay tiếp đât. Cũng vậy, nếu thiết bị có vòi kim loại, cẩn thận không chạm nó vào bảng mạch hay thành phần của máy tính mà bạn đang vệ sinh.
Theo “Nâng cấp và sửa chữa máy tính” Scott Mueller