Do thiết bị USB và 1394 (FireWire) bên ngoài có thể được cắm nóng, bạn phải cẩn thận trong một số trường hợp khi rút thiết bị, đặc biệt các thiết bị lưu trữ. Để giúp ngăn ngừa mất dữ liệu ổ đĩa ngoài và thiết bị lưu trữ, khi ngắt kết nối chúng bạn nên nhấp vào biểu tượng Safely Remove Hardware trên vùng thông báo thanh tác vụ Windows (thường được gọi là khung hệ thống), kế tiếp chọn thiết bị và chờ hệ thống thông báo thiết bị có thể rút ra an toàn.
Nhưng cân nhắc điều này: Tôi tháo thiết bị mà không “tháo an toàn” nhiều lần vẫn không có vấn đề, vì vậy nó có thể thực sự gây sự cố? Để trả lời đúng câu hỏi này, tôi phải giải thích nhiều về làm cách nào bộ nhớ đệm ghi trong hệ điều hành (dùng RAM hệ thống) Microsoft thích gọi là lazy write. Chức năng bộ nhớ đệm này đã có mặt khoảng thời gian dài. Thực tế, nó được mặc định cho ổ đĩa đặt cố định (ổ đĩa cứng ATA, cho thí dụ) trong tất cả phiên bản của Windows từ phiên bản 3.1 (như smartdrv.exe) năm 1992. Cái mà Microsoft gọi là lazy write cũng được gọi là writeback caching, write-behind caching, deferred hay delayed writes.
Trong phiên bản mới của windows, điều này được điều khiển bởi phần quản lý bộ nhớ đệm Windows. Phần quản lý bộ nhó đệm này điều khiển bộ nhớ đệm ghi Windows và bộ lọc nhớ đệm này khá thường xuyên để làm giảm điều khiển bộ nhớ đệm ghi Windows và bộ lọc nhớ đệm này khá thường xuyên để làm giảm thiểu bất kỳ tổn thất. Thêm nữa, bất kỳ ứng dụng dùng hoạt động ghi có thể yêu cầu những hoạt động này được thực hiện như ghi hoàn toàn (write-through), bỏ qua bộ nhớ đệm lazy write và đi thẳng vào đĩa. Thực tế là, để giảm thiểu nguy cơ mất dữ liệu, lazy write bị vô hiệu cho đĩa tháo ra được trong windows bằng cách mặc định. Cái này được thiết kế để làm giảm tối đa sự cố xuất phát từ cái Microsoft gọi là surprise removal của phần cứng cụ thể. Lazy write cho hiệu lực bằng cách mặc định cho thiết bị lưu trữ (ATA hay SATA) bên trong máy tính không thể là thiết bị tháo bỏ đi mà không khai báo. Lazy write cũng cho hiệu lực thiết bị lưu trữ ngoài tốc độ cao mà có thể hay không thể có khả năng cắm nóng, như những thiết bị gắn kèm qua eSATA hay SCSI.
Nhiều người tỏ ra lo lắng về bộ nhớ đệm ghi liên quan đến nguy cơ mất dữ liệu. Tình huống tệ nhất là mất nguồn điện trong khi lưu dữ liệu, chắc chắn gây ra sự mất dữ liệu chưa ghi vào ổ đĩa và thậm chí có thể làm sụp toàn bộ hệ thống. Đây là nơi ghi sự kiện trong NTFS (NT File System) đến một lúc nào đó sẽ có ích, là một trong những lý do chính NTFS được yêu cầu hơn FAT (File Allocation Table).
Ghi chú:
Nếu mất điện xảy ra trong khi bạn đang ghi một tện tin vào thiết bị lưu trữ dùng hệ thống tệp tin FAT, thêm vào việc mất tệp tin, bạn sẽ có khả năng mất các tệp tin cụm, các tệp tin liên kết chéo, hay sự tổn hại hệ thống tệp tin, nguy cơ lớn mất dữ liệu hơn chỉ một tệp tin được ghi tại thời điểm. Tuy nhiên, nếu việc mất điện tương tự xảy ra trong khi ghi vào một thiết bị dùng NTFS, hệ thống tệp tin không bị tổn hại chút nào. Tất nhiên dù hệ thống tệp tin được sử dụng bạn sẽ hầu như chắc chắn mất một phần hay toàn bộ tệp tin được lưu tại thời điểm mất điện, bởi vì nếu bộ nhớ đệm ghi bị tắt bạn không thể hồi phục dữ liệu.
Cùng với bộ nhớ đệm Windows, có bộ nhớ đệm ghi vật lý dựng sẵn của ổ đĩa, cũng được hiệu lực bằng cách mặc định trên cách ổ đĩa gắn trong. Tùy thuộc vào phần cứng cụ thể và trình điều khiển liên quan, chức năng này có thể cũng bị nghi dè hay bị kiểm soát bởi Windows. Nếu nó được kiểm soát, thẻ Policies trong các thuộc tính ổ đĩa theo Device Manager sẽ có một thiết lập được gọi là Enable Write Caching trên ổ đĩa, cho phép Windows mở hay tắt chức năng, ghi bộ nhớ đệm. Nhận xét rằng hộp thoại cho Enable Write Caching trên ổ đĩa chỉ ra như sau:
“ Thiết lập này cho phép bộ nhớ đệm ghi cải thiện tốc độ ổ đĩa, nhưng việc mất nguồn hay sự hỏng thiết bị có thể dẫn đến mất dữ liệu hoặc hư hỏng:.
Theo ý kiến của tôi, điều cảnh báo này nghiêng về sự từ chối trách nhiệm hơn là cảnh báo nguy hiểm nghiêm trọng. Sự thật là khi bạn đang lưu một tệp tin trong thời gian tắt điện, sự khác biệt trong mất dữ liệu giữa bộ nhớ đệm ghi nội bộ của ổ đĩa hoạt động hay tắt hầu như không quan trọng. Tuy nhiên, tôi cho rằng nếu hệ thống của bạn thường xuyên có sự cố hay mất điện ở điều kiện hoạt động bình thường, rồi vô hiệu bộ nhớ đệm ghi của ổ đĩa (và bộ nớ đệm Windows lazy write cho thiết bị bên ngoài cũng thế) qua các thiếp lập trong Device Manager có thể dẫn đến ít mất dữ liệu trong một số trường hợp.
Với các thiết bị tháo ra được, thay đổi chức năng Windows lazy write qua các thiết lập Optimize cho Quick Removal (tắt lazy write) hay Optimeze cho Performance (bật lazy write) trong thẻ Policies theo các thuộc tính của ổ đĩa trong Device Manager cho bất kỳ thiết bị tháo ra được (đó là ổ đĩa USB/FireWire). Ngoài ra, tối ưu hóa cho tháo nhanh cũng tự động tắt bộ nhớ đệm nội bộ của ổ đĩa. Hình 14.18 thể hiện thiết lập mặc định cho các ổ đĩa USB ngoài.
Những thiết lập này thường không có sẵn (chuyển sang màu xám) cho các ổ đĩa bên trong, nghĩa là bạn không thể tắt bộ đệm lazy write hay bộ nhớ đệm nội bộ của ổ đĩa. Hình 14.19 thể hiện các thiết lập không thể thay đổi cho các ổ đĩa bên trong.
Một số ổ đĩa có thể tráo đổi nóng: tuy nhiên, chúng vẫn đạt tốc độ của ổ đĩa bên trong. Cho ví dụ, máy tính xách tay ThinKPad của tôi có ngăn thiết bị tráo đổi nóng chấp nhận một số thiết bị, bao gồm ổ đĩa Parallel ATA và Serial ATA. Với ổ đĩa SATA được cài đặt, các thiết lập chính sách mặc định giống như các ổ đĩa bên trong; tuy vậy, các thiết lập này thay đổi được theo ý muốn. Hình 14.20 thể hiện các thiết lập mặc định cho ổ đĩa trong ngăn tráo đổi nóng.
Lý do mà những thiết lập này được dùng là để tráo thiết bị ở ngăn chứa bạn phải nhấn công tắc, tự động thông báo với hệ thống chuẩn bị việc tháo ra này, do vậy tạo ra quy trình “tháo an toàn” để chạy và tự động xả các bộ nhớ đệm.
Đối với ổ đĩa bên ngoài, đôi khi khả năng này khác biệt. Cho thí dụ, tôi có một ổ đĩa bên ngoài USB, nếu kiểm tra Optimize cho Performance (bật bộ nhớ đệm Windows), Enable Write Caching trên ổ đĩa cũng tự động được kiểm tra mà còn chuyển thành màu xám, bên dưới nó xuất hiện một tiếng nổ màu vàng với dòng cảnh báo: “Thiết bị này không cho phép Write Caching bị vô hiệu”. Tôi có một ổ đĩa USB ngoài khác cho biết không có tùy chọn cho bộ nhớ đệm ghi của phần cứng, ổ khác lại có tùy chọn, nhưng mỗi lần tôi kiểm tra nó, thiết lập này tự động xóa sau khi nhắp OK”, nghĩa là bộ nhớ đệm ghi phần cứng không được bật.
Đối với ổ đĩa bên trong, hầu như luôn nhắc nhở bạn nên dùng bộ nhớ đệm ghi ở tốc độ tối đa. Để thêm tốc độ trên ổ đĩa bên ngoài, bạn có thể cũng muốn bật lazy write (Optimize cho Performance) và bộ nhớ đệm ghi của phần cứng (Enable Write Caching trên ổ đĩa) nếu có sẵn, đặc biệt nếu tất cả khối lượng oorr đĩa được định dạng dùng NTFS.
Theo “Nâng cấp và sửa chữa máy tính” Scott Mueller