Khi công nghệ PC video phát triển, độ phân giải cũng phát triển với mức độ ổn định. Bnarg 12.14 thể hiện các độ phân giải tiêu chuẩn công nghiệp (từ thấp nhất đến cao nhất) được sử dụng trong các thiết bị tiếp hợp đồ họa máy tính và màn tính cũng như các thuật ngữ hay tên thường được sử dụng để mô tả chúng.

Các thiết bị điều hợp màn hình thường hỗ trợ nhiều độ phân giải; tuy nhiên cái mà một màn hình có thể xử lý thì thường nhiều hạn chế. Do vậy, độ phân giải bạn dùng thường bị điều khiển bởi màn hình, không phải thiết bị điều hợp. Một kết hợp thiết bị điều hợp video và màn hình thường có một tối đa được phép (thường quy định bởi màn hình), nhưng nó cũng hoạt động ở vài độ phân giải khác nhau dưới mức tối đa. Do các màn hình LCD được thiết kế để chạy ở độ phân giải riêng, chúng phải dùng điện tử để sắp xếp đến các chọn lựa khác. Những màn hình LCD xử lý chọn thang tỷ lệ không tốt, nhưng ngay cả các màn hình LCD hiện nay thực hiện chọn thang tỷ lệ tốt, bạn gần như tốt hơn là lựa chọn độ phân giải cụ thể được thiết kế riêng cho màn hình. Tuy nhiên, nếu độ phân giải này cao cực kỳ, bạn có thể chọn độ phân giải thấp hơn để có những biểu tượng và văn bản lớn hơn, dễ đọc hơn.

Độ phân giải cho sẵn có thành phần theo chiều ngang và dọc, với thành phần ngang lớn hơn thành phần dọc. Tỷ lệ tương quan của màn hình là tỷ lệ giữa số điểm ảnh theo chiều ngang và chiều dọc. Nó dudwoj tính toán như dung lượng (các điểm ảnh) được phân chia bởi chiều cao. Một số tỷ lệ tương quan khác nhau được dùng trong màn hình máy tính qua nhiều năm. Hầu hết định dạng màn hình cũ chỉ hơi rộng hơn cao. Gần đây, các định dạng rộng hơn phổ biến. Các tỷ lệ tương quan 1.5 hay cao hơn (tính bảng số) được xem như các màn hình “màn ảnh rộng”. Đầu tiên 1.33 (4:3) là tỷ lệ tương quan chung nhất cho các hình ảnh do nó phù hợp tỷ lệ tương quan của máy truyền hình phân giải tiêu chuẩn. Gần đây, 160 (16:10 hay 8:5) trở thành tỷ lệ chung cho các màn hình máy tính màn ảnh rộng, trong khi 1.78 (16:9) là định dạng chung cho các máy truyền hình màn ảnh rộng.

Hình 12.17 thể hiện sự khác biệt vật lý giữa định dạng màn hình tỷ lệ tương quan tiêu chuẩn chung nhất và định dạng màn hình tỷ lệ tương quan màn ảnh rộng.

Ở màn hình màu, mỗi yếu tố hình ảnh (ảnh điểm) bao gồm có ba ảnh điểm con (subpixel) đỏ, xanh lục và xanh da trời (RGB: Red Green Blue). Bằng cách thay đổi cường độ mỗi ảnh điểm con, bạn có thể thay đổi toàn bộ màu và độ sáng ảnh điểm để biến từ màu đen (tất cả tắt) sang màu trắng (tất cả bật) và hầu như bất kỳ màu nào hay mức ở giữa. Hình học vật lý của các ảnh điểm con RGB thay đổi tùy thuộc loại màn hình, nhưng hình dạng thường là các sọc hình chữ nhật hay chấm tròn. Màn hình LCD thường có ba ảnh điểm con được sắp xếp như các sọc dọc hình chữ nhật trong sự sắp xếp lập lại theo tuyến. Các màn hình CRT cũng dùng các sọc theo tuyến, hay có sọc xếp rời hay nhóm ba chấm.

Khi chọn màn hình, phần cân nhắc quan trọng nhất là sự kết hợp của kích cỡ và độ phân giải. Toàn bộ kết hợp của kích cỡ và độ phân giải thường được diễn đạt các ảnh điểm cho mỗi inch (ppi), những cũng được diễn đạt trong bước ảnh điểm (pixel pitch), là khoảng cách giữa các ảnh điểm tính bằng mili mét. Mỗi số ppi cao hơn (hay bước ảnh điểm thấp hơn) nghĩa là các hình ảnh được cố định như là các biểu tượng và văn bản sẽ nhỏ hơn và có thể khó đọc hơn. Bước ảnh điểm đôi khi được gọi là dot pitch, liên quan đến các ảnh điểm con dạng chấm được sử dụng trong một số màn hình.

Đối với màn hình kích cỡ có sẵn, màn hình độ phân giải cao hơn số ppi cao hơn, tương ứng số bước ảnh điểm thấp hơn. Kết quả là, yếu tố hình ảnh gần hơn với nhau, tạo ra hình ảnh sắc nét trên màn hình. Ngược lại, các màn hình với số ppi thấp hơn (bằng số pixel/dot pitch lớn hơn) cho hình ảnh nhiều hạt và ít rõ.

Hình 12.18 minh họa sự sắp xép ảnh điểm con dạng chấm khá phổ biến trên CRT nền mặt nạ bóng, nơi bước ảnh điểm là khoảng cách ngắn nhất giữa các ảnh điểm màu giống nhau.

Hình 12.19 và 12.20 thể hiện các sắp xếp ảnh điểm con có sọc trong dạng theo tuyến và xếp rời. Trong tất cả, dạng theo tuyến là phổ biến nhất, được dùng trong các LCD và phần lớn CRT trên nền lưới lỗ (aperture grille). Với các ảnh điểm con có sọc, bước được đo như khoảng cách theo chiều ngang hay dọc giữa các ảnh điểm màu giống nhau.

Thông thường, độ phân giải cao hơn, bạn sẽ muốn màn hình rộng hơn. Tại sao? Do hệ điều hành và chương trình ứng dụng, biểu tượng và văn bản đều dùng một số ảnh điểm bất biến, độ phân giải màn hình cao hơn làm các yếu tố nhỏ hơn trên màn hình. Bằng cách sử dụng màn hình rộng hơn, bạn dùng thiết lập độ phân giải cao hơn và vẫn có biểu tượng và văn bản rộng vừa đủ để đọc được. Mặc dù có thể thay đổi biểu tượng và kích cỡ văn bản song điều này thường tạo ra những sự cố khác với sự định dạng trong các Windows và hộp thoại khác nhau, trong hầu hết trường hợp tốt nhất là gắn với kích cỡ mặc định.

Tại độ phân giải thấp hơn, văn bản và biểu tượng trên màn hình là rất rộng. Bởi vì các yếu tố màn hình được dùng cho máy để bàn Windows và tùy chọn phần mềm ở chiều cao và chiều rộng ảnh điểm cố định, bạn sẽ nhận thấy rằng chúng co lại theo kích cỡ màn hình khi thay đổi qua độ phân giải cao hơn. Bạn sẽ có thể xem càng nhiều tài liệu của bạn và trang web trên màn hình ở các độ phân giải cao hơn do mỗi đối tượng có yêu cầu càng ít đối với màn hình. Bảng 12.16 và 12.17 thể hiện các kích cỡ và độ phân giải cho các màn hình LCD màn hình rộng và tiêu chuẩn chung.

Do các màn hình LCD có mối liên hệ 1:1 giữa độ phân giải và các ảnh điểm, bất kỳ hai màn hình nào có cùng kích cỡ và độ phân giải luôn có cùng ảnh điểm cho mỗi inch hay đặc điểm kỹ thuật bước ảnh điểm. không kể đến độ phân giải thực sự, bất kỳ hai màn hình có cùng số ảnh điểm cho mỗi inch sẽ hiển thị văn bản, biểu tượng và các yếu tố khác trên màn hình ở cùng kích cỡ. Mặc dù có đô phân giải cao hơn song màn hình thường được xem như tốt hơn, bạn cần cẩn thận khi chọn màn hình LCD nhỏ với độ phân giải cao hơn bởi vì biểu tượng và văn bản sẽ nhỏ hơn cái bạn đã nhìn quen. Bạn có thể đổi biểu tượng và kích cỡ phông chữ trong Windows để bù lại, nhưng điều này thường gây ra các sự cố như là “word wrap” (Thuộc tính word –wrap được Microsoft phát minh và thêm vào CSS33. Chữ dài bị bẻ thành hai mảnh, phần thứ hai sẽ gói vào dòng kế tiếp) bất thường trong các hộp thoại. Cũng vậy, nhiều phông chữ bị cố định, chúng vẫn giữ nguyên kích cỡ nhỏ hơn bất kể bạn đổi các thiết lập.

Tùy thuộc khả năng xem và đọc văn bản nhỏ, nhiều người khó khăn xem văn bản và các biểu tượng khi màn hình ở 100ppi hay cao hơn. Nếu dự định chọn màn hình hơn 100 ppi, bạn cần ngồi gần hơn mà hình hay dùng kính hai tròng hay kính đọc để đọc nó. Thay đổi độ phân giải cho thấp hơn thì thường không phù hợp với màn hình phẳng do hiển thị sẽ nhỏ hơn (văn bản và biểu tượng sẽ giữ nguyên kích cỡ, nhưng bạn không thể điều chỉnh cho vừa trên màn hình) hay màn hình cố gắng điều chỉnh dữ liệu cho vừa màn ảnh. Tuy nhiên, lúc nào cũng vậy chọn thang tỷ lệ hình cố gắng điều chỉnh dữ liệu cho vừa màn ảnh. Tuy nhiên, lúc nào cũng vậy chọn thang tỷ lệ dẫn đến hình ảnh méo mó và không rõ nét. Cuối cùng các LCD chỉ hoạt động tốt với độ phân giải riêng cho chúng – điều bạn nên cân nhắc kỹ càng khi mua.

Như một lời khuyến khích, thậm chí với văn bản và các biểu tượng nhỏ hơn, màn hình LCD khá rõ nét và sáng hơn các màn hình CRT. Vì vậy, cho dù văn bản và các biểu tượng về mặt vật lý nhỏ hơn, chúng thường ít mỏi mắt khi đọc bởi vì chúng mịn và hoàn toàn rõ nét.

CRT không có mối quan hệ 1:1 giữa độ phân giải và các ảnh điểm. Do đó khi bạn so sánh các CRT: càng nhỏ bước ảnh điểm, càng sắc nét hình ảnh. Như một ví dụ, màn hình máy tính màu IBM đầu tiên từ đầu thập niên 1980 có bước ảnh điểm 43mm, trong khi CRT màu mới hơn có bước ảnh điểm giữa 25mm và 27mm, các kiểu cao cấp cho bước ảnh điểm 24mm hay ít hơn. Để tránh các hình ảnh nhiều hạt trên CRT, tìm màn hình có bước ảnh điểm 26mm hay nhỏ hơn.